1/35 TKS z 20mm nkm wz. 38
IBG Models
Budowa
Co trzeba zaznaczyć, przedmiotem tej relacji, a materiałem do budowy były ramki z próbnych wtrysków, minimalnie różniące się od tego, co jest w pudełkach, które finalnie trafiły na rynek. Ponadto elementy góry kadłuba miałem z wersji uzbrojonej w karabin Hotchkissa, a postanowiłem robić wersję z karabinem maszynowym 20mm wz. 38FK. Różnice są kosmetyczne, jednak musiałem dokonać nieznacznych przeróbek. Nie są to jednak błędy producenta.
Zacznijmy może od krótkiego przypomnienia najważniejszych ficzerów tego modelu – po szersze omówienie zapraszam do recenzji zestawu, którego budowę znajdziecie poniżej
INBOX
TKS był tankietką naprawdę niepozornych rozmiarów, zatem model nawet w skali 1/35 gabarytami przypomina miniaturę siedemdwójkową. A w zasadzie moje ulubione czołgi w 1/48
Miniatura ma pełne wnętrze, i aby nie znikło, producent zdecydował się dać możliwość otwarcia większości włazów. Z tego względu pancerz nadbudówki jest dość wiotki, bo nie mógł być bardzo gruby, aby wyglądać naturalnie (zupełnie jak pantery z Tacoma z pancerzem, który ma grubość odpowiednią w skali). Bardzo ładne są natomiast detale na powierzchni, w tym nitowanie – było nie było – charakterystyczne dla pancerza TKS-ów. IBG na szczęście umie w wielodzielne formy suwakowe
Ciekawe jest podejście do układu jezdnego. W zależności od zestawu mamy bowiem dwa warianty do wyboru. Pierwszy to gąsienice odlane wraz z kołami w jednym kawałku. Ma to swoje niewątpliwe zalety w kontekście stopnia skomplikowania montażu. Ale odbywa się jednak kosztem pewnych uproszczeń, obok których trudno przejść zupełnie obojętnie. Bo o ile gąsienice od zewnątrz można umiejętnie wykończyć, to jednak po wewnętrznej stronie zamiast zębów mamy szerokie paski polistyrenu, zlewające się z kołami
W wariancie drugim koła i gąsienice są już osobnymi elementami. Przy czym koła, w zasadzie, niewiele się różnią od tych z wersji uproszczonej
Zasadniczą różnicę robią natomiast gąsienice, które składają się z różnej długości pasków, oraz pojedynczych ogniwek wielkości mrówek – do nawinięcia na koła napędowe i napinające
W gruncie rzeczy, gąsienice w TKS mają taką konstrukcję, że odlane jako podłużne, jednoczęściowe paski byłyby w zupełności podatne na uformowanie ich w odpowiedni kształt. Ale skoro jest jak jest, coś mi mówi, że wariant uproszczony będzie jednak cieszył się dużą popularnością. Której opcji się jednak nie wybierze, same koła i gąsienice to jedynie fragment całkiem rozbudowanego układu jezdnego
Poza układem jezdnym gros detali to elementy wnętrza. Nie znaczy to, że jak we wnętrzu, to słabo widoczne, wiec można uprościć. Wręcz przeciwnie. Wszystko jest zupełnie ładne. Choć oczywiście producent wciąż zostawia pole modelarzom do implementowania dodatków własnych, czy manufakturom modelarskim do produkcji waloryzacji. Sam na etapie budowy zdecydowałem się dodać sporo detali, przy czym w większości przypadków nie było to konieczne, a zrobiłem je dlatego, że lubię taką robotę
Co warto podkreślić, elementy kadłuba są spasowane doskonale – poskładane na sucho, bez kleju czy taśmy maskującej zapowiadały przyjemny etap budowy
BUDOWA
Jak wspominałem, nadbudówka ze względu na cienkie ściany i dużą ilość otworów jest wiotka. Na szczęście po sklejeniu w większe segmenty nabiera trwałości. Sklejanie wymaga jednak ostrożności i trzeba to robić powoli – krawędź po krawędzi – tak, by wszystko się nie wypaczyło
Aby przerobić model na wersję, którą planowałem zbudować, musiałem przenieść otwór peryskopu w inne miejsce. Nowy nawierciłem, a stary zaślepiłem pręcikiem polistyrenowym wklejonym CA (finalnie w pudełku z miniaturą uzbrojona w działko 20mm wspomniany otwór jest we właściwym miejscu)
Przy okazji wzbogaciłem również nieznacznie sam peryskop – dodając atrapę szybki oraz uzupełniając jego podstawę
Co prawda rzecz to w gotowym modelu w zasadzie niewidoczna, to jednak postanowiłem zrobić imitacje listw łączących płyty kadłuba. We wnętrzu przykleiłem wiec paski polistyrenu grubości 0.25mm
Potem przyszła bardziej żmudna część pracy. Niezawodnym Punch and die z RP Toolz wyciąłem tuziny kółeczek 0.5mm, a następnie przylepiłem je w charakterze imitacji śrub łączących płyty pancerza
Konstrukcja wizjerów pozwala na łatwy ich montaż w dowolnej pozycji (choć nie są ruchome – to wymagałoby kolejnych drobnych modyfikacji i było dla mnie zupełnie niepotrzebne). Po zamocowaniu klapek dorobiłem uproszczone imitacje mechanizmu blokującego je w wybranym wychyleniu. Dodałem też kilka innych detali – przewody instalacji elektrycznej czy uchwyty peryskopu
Szczególną uwagę i ostrożność należy zachować budując niektóre sekcje wnętrza. Kardynalną zasadę pasowania na sucho przed sklejeniem trzeba rozszerzyć o pasowanie nie tylko elementów, które będzie się sklejać, ale także sąsiadujących z nimi. We wnętrzu jest bowiem naprawdę ciasno. Co prawda wszystko jest całkiem nieźle zdetalowane, to i tutaj postanowiłem co nieco dorobić. Cięgna kierownicy na podłodze uznałem za zbyt subtelne i zrobiłem je od nowa z polistyrenu
Z kawałków polistyrenu zrobiłem też pedał gazu, o którym producent niestety zapomniał
Miniatura silnika dobrze pasuje do wnętrza, ale obawiałem się, że szpara pomiędzy nią, a skrzynią biegów może być widoczna w gotowym modelu. Dlatego we właściwym miejscu przykleiłem kawałek cienkiego polistyrenu i zeszlifowałem tak, by wszystko odpowiednio siadło
Silnik jest odtworzony dość szczegółowo, jednak siłą rzeczy nie ma na nim przewodów instalacji elektrycznej. Do ich zbudowania posłużyłem się drutami ołowianymi różnej grubości
Również z drutu ołowianego zrobiłem imitację izolacji na rurze wydechowej
Ponownie szczególną uwagę należy zachować sklejając układ chłodzenia silnika – niewłaściwe spozycjonowanie elementów, nawet o dziesiąte części milimetra, może spowodować kłopoty. Nawiasem mówiąc, zamiast żmudnie obrabiać imitację osi montowanej na podłodze, użyłem odpowiedniej grubości pręcika polistyrenowego
Poduszki siedzisk w modelu uznałem za zbyt płaskie. Dlatego zamocowałem je na plastikowych pręcikach a następnie z Green stuffu ulepiłem imitacje tapicerki
Z tej samej masy odtworzyłem imitacje obić na krawędziach wanny kadłuba
Producent pozwolił sobie na pewne uproszczenie, unifikując magazynki na amunicję. Zarówno w wersji z karabinem maszynowym, jak i działkiem 20mm, znajdziemy zatem skrzynki charakterystyczne dla tego pierwszego. Ja z polistyrenu 0.25mm zrobiłem miniatury pustych mocowań magazynków 20mm
W miejsce szafki z amunicją zrobiłem też ściankę, do której zamocowane było oparcie dla strzelca (choć nie mam pewności, czy nie było ono mocowane wprost do znajdującego się w tym rejonie zbiornika paliwa). We właściwym miejscu przykleiłem też gaśnicę, wygrzebaną z magazynku i zmodyfikowaną tak, by pasowała do modelu
Klapy dostępowe, podobnie jak wizjery, mają zawiasy ułatwiające ich montaż w dowolnej pozycji.
W miejsce plastikowych uchwytów, nieco za grubych i jednak kłopotliwych w obróbce, zamontowałem zamienniki z drutu 0.5mm. Dorobiłem też prowadnicę korby rozrusznika
Lufa działka 20mm nie jest najbardziej udanym elementem modelu, ale po niewielkiej obróbce zaczyna wyglądać akceptowalnie. Dobra wiadomość test taka, że w zestawie, który trafił do sprzedaży znajduje się toczony w metalu zamiennik
Kolejnym, być może zbyt daleko idącym uproszczeniem jest brak otworu w korpusie tłumika. Jego nawiercenie nie jest jednak wyzwaniem
Nieco więcej precyzji wymaga nacięcie otworu w cieniutkim wylocie spalin
Ponieważ w scenie, którą planowałem, pojazd był ograbiony z narzędzi saperskich, musiałem odrobinę zmodyfikować ich uchwyty – w modelu przygotowane do wklejenia zarówno łopaty jak i stalowego pręta
Na potrzeby tego materiału postanowiłem zbudować dwa różne rodzaje układu jezdnego. Z gąsienicami odlanymi w jednym kawałku, oraz ten bardziej szczegółowy. Pomijając jednak kompletne gąsienice, obydwa warianty składają się w zasadzie z identycznych elementów. Zacząłem więc od mozolnej i czasochłonnej obróbki wszystkich detali. Mozolnej, bo jest ich niemało – nie dlatego, że jakichś specjalnych zabiegów by wymagały
Paski gąsienic okazały się na tyle delikatne, że w zasadzie bez problemu można je formować na dowolny kształt. W gruncie rzeczy pojedyncze ogniwa jedynie przysparzają więcej pracy. Tego jednak, czy gąsienica będzie plastyczna nie dało się przewidzieć na etapie projektowania formy. Ponieważ w scence, którą planowałem gąsienice w tankietce są zdemontowane, tutaj zbudowałem jedynie kawałek – na potrzeby relacji.
Gotowe sekcje zawieszenia z profilu wyglądają niemal jednakowo.
Różnice zaczynają być widoczne dopiero pod kątem, gdy spojrzy się w rejon zębów gąsienicy
Jak wspominałem, odpowiednia ingerencja pilnikiem oraz retusz niewielką ilością błota powinny zamaskować uproszczenia wynikające z technologii. Niestety tylko po zewnętrznej stronie gąsienicy. Wycinanie plastiku z pomiędzy zębów wydaje się być tyleż pozbawione sensu, co jednak awykonalne
Klapy włazów odpowiednio skleiłem i uformowałem, ale zostawiłem osobno na czas malowania. Dodałem też imitacje skórzanych pasków z kawałków cienkiego polistyrenu
Podsumowując – co prawda jest to model niewielkich rozmiarów, to nie należy do łatwych. Stosunkowo skomplikowana konstrukcja, liczne detale sprawiają, że nie jest to dobry temat na pierwsze spotkanie z pancerką. Nawet uproszczona wersja układu jezdnego rozwiązuje jedynie problem z montażem filigranowych gąsienic ogniwkowych. Oczywiście można również pominąć dość skomplikowane wnętrze, budując model z pozamykanymi włazami i wizjerami. To podpowiedź dla mniej zaawansowanych modelarzy, którzy mimo wszystko chcą mieć trzypiątkowego TKSa w kolekcji.
KFS
P.S. Jeśli podobają się Ci się moje artykuły i chciałbyś wesprzeć ich powstawanie, możesz kupić mi czarną paktrę, albo lepiej czarną kawę, w serwisie buycofee.to
No to jeszcze tylko nawiercić otwory pod tarcze Słupskiego i będzie dobrze (to te trzy tuleje na prawej górnej sekcji kadłuba).
Polskie ‘karaluchy’ były skręcane na takie fikuśne śruby (http://i286.photobucket.com/albums/ll109/Jendrass/37d008d3.jpg), ale w skali to i tak wygląda jak nity.