1/72 Messerschmitt Bf 109E-4

Special Hobby – SH72439

Budowa cz.2

Miniaturę Emila ze Special Hobby budowałem niezwłocznie po tym, gdy trafiła ona na rynek. Dlatego zapewne nawet stali czytelnicy mogli już zapomnieć o artykule opisującym budowę tego modelu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Niedawno zaś skonstatowałem, że materiał nie doczekał się kontynuacji. Zatem czas to nadrobić. Dla przypomnienia, rezultatem wcześniejszych prac był model posklejany niemal w całości. Jedynie kilka drobiazgów pozostało osobno – dla wygody prac, oraz by zminimalizować ryzyko ich uszkodzenia podczas manipulowania miniaturą. Maski na oszklenie przykleiłem zaś na znacznie wcześniejszym etapie budowy – jeszcze przed montażem płata

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

 

Oprócz zabezpieczenia elementów przeźroczystych, zasłonić musiałem również pomalowane wcześniej wnęki podwozia

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Przed nałożeniem podkładu na cały model, musiałem jeszcze pomalować ramy oszklenia kabiny kolorem wnętrza

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dopiero wtedy mogłem na całość nanieść podkład z Mr.Color C8 Silver

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dla zróżnicowania późniejszych odcieni, powierzchnie w oryginale kryte płótnem pomalowałem beżową AK RC046 Ivory

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Do preszejdingu powierzchni jasnoniebieskich użyłem Mr. Color C72 Intermediate blue. Podkreśliłem linie podziału, detale oraz wybrane linie nitów. Te ostatnie chaotycznie, by uniknąć rzucającej się w oczy symetrii

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Ciemnoszara MRP-59 RLM-66 posłużyła do preszejdingu pod powierzchniami krytymi ciemniejszymi plamami kamuflażu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Nakładanie kolorów tradycyjnie zacząłem od jaśniejszego spodu i boków kadłuba. Pierwsza była transparentna warstwa RLM-65 AK RC271

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Marmurki White Gray AK RC003 zróżnicowały powierzchnie. Dodatkowo rozświetliłem wybrane detale i linie

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na tym etapie można przesadzić z efektami, ponieważ i tak gasną one pod kolejnym filtrem koloru bazowego

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.21/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Gdy farba wyschła, z wnęk podwozia usunąłem maskowanie

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

..a taśmą i płynami maskującymi zabezpieczyłem powierzchnie RLM65, trasując przy okazji granice jasnego i ciemnego kamuflażu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Konsekwentnie, malując od kolorów jasnych, ku ciemniejszym, zacząłem od plam w kolorze RLM02. Najpierw transparentnymi warstwami AK RC265 wyznaczyłem ich kształt

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Analogicznie jak na spodzie – najpierw rozjaśniłem wybrane detale, oraz zróżnicowałem całą powierzchnię marmurkami mieszanki RLM02 i RC003 White Grey

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na koniec, stonowałem efekty meandrami i filtrami z koloru bazowego RLM02

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Farba musiała dobrze wyschnąć, nim zabrałem się za maskowanie granic kolorów. Zabezpieczyłem przy tym bardzo dokładnie powierzchnie jaśniejszych plam kamuflażu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dzięki temu mogłem dość swobodnie, bez obaw o odkurz, operować farbą najciemniejszą, czyli RLM71 – AK RC275. Ponownie pierwsza była warstwa transparentna..

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

..a potem rozjaśnienia mieszanką bazy i AK RC046 Ivory

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na koniec odpowiednio zgaszone filtrami z RLM71

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Po zdjęciu maskowania oczywiście konieczne okazały się drobne retusze, ale nic ponad normę

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Uważny czytelnik zwróci zapewne uwagę, że nie pomalowałem kamuflażu na grzebiecie. Powód był prosty – chciałem użyć kalkomanii z imitacją specyficznego kamuflażu maszyny Wicka

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dla uzyskania większego realizmu, lepiej jest go namalować ręcznie. Ja jednak ciekaw byłem, jak zachowają się takie kalkomanie na bryle modelu. Okazały się zupełnie bezproblemowe, a przede wszystkim dobrze dopasowane. Nie tylko ze względu na jakość samych nalepek, ale też sprytny ich podział. Oczywiście należało je nakładać stopniowo, na kolejne powierzchnie. Więcej uwag na temat tych nalepek znaleźć można w ich recenzji

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dopiero teraz mogłem namalować kamuflaż na grzbiecie – dopasowując jego granicę do zaaplikowanych kalkomanii

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Dzięki temu korekty i retusze ograniczone były do minimum

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Nawiasem mówiąc, ponieważ to kalkomania wydrukowana przez Eduarda, to możliwym okazało się zdjęcie z nich bezbarwnego filmu. A właściwie to nawet konieczne, bo zaczął się odrywac podczas usuwania maskowania grzbietu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Nie wszędzie jednak udało mi się to bez drobnych uszkodzeń farby z kalkomanii

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Po uporaniu się z kalkomaniami cały model zabezpieczyłem bezbarwnym matem. 

Dark brown Panel line accentator Tamiya oraz rozcieńczona White spiritem farba olejna ABT150 Field grey, posłużyły do podkreślenia detali, w tym linii podziału i nitowania

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Niewielką ilością farby olejnej ABT035 Buff przełamałem monotonię stosunkowo dużych krzyży belkowych

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Weathering

Nanoszenie śladów eksploatacji jak zwykle zacząłem od drobnych uszkodzeń i rys na farbie, zrobionych szczotką drucianą i igła. Jak w prawdziwym samolocie, odsłoniłem w ten sposób srebrną bazę

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Z kolei inaczej niż zazwyczaj, już na tym etapie natrysnąłem bazę okopcenia za rurą wydechową – użyłem mocno rozcieńczonej emalii Track wash

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Później przeniosłem się na spód. Na powierzchnie zwilżone White spirytem, tu i ówdzie nałożyłem aerografem niewielkie ilości emalii A.MIG1407 Engine grime, tworząc różne smugi i plamy

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Zdmuchując z pędzla niewielki ilości emalii A.MIG1400 Kursk soil, uzyskałem kolejne efekty zabrzydzeń powierzchni. Tutaj ponownie aplikowałem ten specyfik na wilgotną powierzchnię, dzięki czemu delikatnie się on rozpływał

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

To była tylko baza. Bardziej wyraźne zacieki zrobiłem już rozcierając odpowiednio farby olejne Abteilung502 – brązową ABT002 Sepia i ABT005 Smoke, w kolorze czarnym

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Kolejne, jeszcze bardziej wyraźne, a przy tym cieńsze zacieki, oraz kumulacje brudu zrobiłem już kredkami

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na tym etapie namalowałem czarne okopcenia za wydechami. Bardzo mocno rozcieńczona Mr. Hobby H12, nakładana delikatnymi smugami, pozwala na łatwe i bezpieczne uzyskanie odpowiedniego kształtu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Pod kabiną, czyli na trasie pilota do jej wnętrza, punktowo starłem okopcenie oraz porobiłem w nim różne rysy

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Do najbardziej intensywnych zabrudzeń, czyli imitacji błota na różnych powierzchniach użyłem past do Weatheringu z Mr. Hobby. To gęste specyfiki o konsystencji błota, które można rozcieńczać White spirytem. I taką właśnie mieszankę zdmuchiwałem z pędzla w rejonie podwozia

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na ścieżce do kabiny dodałem nieco więcej past, aplikując je naprzemiennie pędzlem

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na koła zaś, pastę naniosłem rolując po nich patyczkiem higienicznym

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Do bardziej precyzyjnego wykończenia imitacji błota użyłem już kredek akwarelowych

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Ponownie, w rejonie kabiny zdrapałem imitację błota z najbardziej eksponowanych krawędzi

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Na tym zakończyłem nanoszenie śladów eksploatacji. Pozostał ostateczny montaż detali. Co prawda miałem już przygotowane plastikowe lufy z modelu, to jednak ostatecznie zdecydowałem się zamontować metalowe zamienniki z kompletu Master

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Niewątpliwie lepsze od plastiku pod względem jakości detali, ale przede wszystkim pod względem trwałości. Lufy wkleiłem w otwory w skrzydłach

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

..a następnie spatynowałem je malując patyną z Solid Scale, czyli koncentratem preparatu Uschi

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Przeciwwagi na lotkach i pitota również pomalowałem dopiero przy przyklejeniu we właściwym miejscu

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Kolejny produkt Uschi van der Rosten, konfekcjonowany przez inną firmę, posłużył mi do zrobienia linki anteny czyli Superfine rigging 0.1mm w pudełku Ammo.

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

Kroplami stosunkowo gęstego cyjanoakrylu zrobiłem imitacje izolatorów

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

..które oczywiście na koniec musiałem pomalować

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

KFS

P.S. Jeśli podobają się Ci się moje artykuły i chciałbyś wesprzeć ich powstawanie, możesz kupić mi czarną paktrę, albo lepiej czarną kawę, w serwisie buycofee.to

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2

P.S.’ I jeszcze galeria. Bo osobnej również nie było

1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2 1/72 Bf 109E-4 - Special Hobby - Budowa cz.2