1/72 Bf 109E – Waloryzacje i dodatki
Do modeli Special Hobby
Nowe Emile opracowane wspólnie przez Eduarda i Special Hobby, a wydane dotychczas pod szyldem tej ostatniej firmy, są już chwilę na rynku, zatem pojawia się do nich coraz więcej zestawów waloryzacyjnych. To znaczy właściwie niektóre z nich pojawiły się od razu. Bo tak, jak jednocześnie z modelem w wersji E-4 w sprzedaży znalazły się maski, tak i przy okazji premiery omawianego obok Bf 109E-3, mamy komplet naklejek do zabezpieczenia oszklenia
1/72 Bf 109E-3 – Maski
Do modelu Special Hobby
Special Hobby – M72010
A w zasadzie nie tylko do oszklenia, ale też i pomocne w malowaniu kół
Przy czym nadal uważam, że to jednak powinno znaleźć się w zestawie z modelem. A przy okazji mam przeczucie graniczące z pewnością, że koszt konfekcjonowania i operacji logistycznych jest porównywalny, jeśli nie przewyższa kwoty, o jaką musiała by wzrosnąć cena modelu, gdyby te maski trafiły od razu do jego pudełka. A w owym pudełku nie znajdziemy też żadnych blaszek – co też sprawia, że kilka detali wygląda słabiej niż powinno. I tutaj na białym koniu wjeżdża Eduard, z blaszką fototrawioną
1/72 Bf 109E-4 – Blachy
Do modelu Special Hobby
Eduard – 73736
Omawiany tutaj zestaw jest co prawda opracowany do wcześniejszego wydania, ale najważniejsze w nim elementy będą bez wątpienia takie same, gdy do oferty wjedzie zestaw dedykowany E-trójce. Tak czy inaczej, choć numer katalogowy wskazuje na ‘duży’ zestaw, jest to tak naprawdę blaszka typu Zoom – przynajmniej pod względem zawartości
Tablica przyrządów nie wiem, czy jest istotną konkurencją dla tego, co znajdziemy w plastiku…
…nawet, jeśli kalkomania z zegarami jest mocno przeciętnej jakości – podobnie jak nadruk na metalu
Znacznie bardziej przydadzą się tu pasy – w miejsce kalkomanii z modelu…
…czy wreszcie siatki na chłodnice – w zestawie E-4 pominięte zupełnie, a w modelu 109E-3 zasymulowane kalkomaniami
Jest też kilka innych mniej lub bardziej eksponowanych detali – wśród nich choćby pedały orczyka czy klapy osłon chłodnic, które w modelu opracowano jedynie w pozycji rozwartej
Kolejna waloryzacja to już zamiennik opracowany przez Special Hobby, a więc wydany pod szyldem CMK
1/72 Bf 109E-4 – Exhaust
Rury wydechowe do modeli Special Hobby
CMK – Q72390
Drobiazg, o przydatności którego przekonywać nikogo chyba nie trzeba. A jeśli trzeba, to jednak wystarczy porównać żywicę z plastikiem
Warto tutaj zaznaczyć, że wydechy są jednym z tych dodatków, które zazwyczaj pasują tylko do danego, konkretnego modelu – co swego czasu wskazywał Maciej w opisie rur do Emili z Rexx .
Na uwagę, choć już nieco mniejszą, zasługują również koła
Dwa komplety – jeden stanowiący zamiennik koła ogonowego
1/72 Bf 109E Tailwheel with Strengthened Leg
CMK – Q72391
…czyli kółko ogonowe. W gruncie rzeczy element identyczny z plastikowym…
…minimalnie bardziej szczegółowy. Ponoć mocniejszy. Tak naprawdę mocniejszy to byłby metal – jak golenie odlewane z brązu lub innego stopu przez Eduarda. Oprócz kółka ogonowego jest naturalnie zamiennik elementów podwozia głównego:
1/72 Bf 109E – Wheels
CMK – Q72384
Plastik w modelu nie jest wcale taki zły – a w sumie to nawet zaskakująco dobry
No ale żywica jednak daje większe pole do popisu
Przy czym o ile front nie jest spektakularnie lepszy od wtrysku, a pierwszą rzucającą się w oczy różnicą jest bardziej wyrazisty bieżnik…
…to już odwrotna strona ma zdecydowanie więcej szczegółów
Swoją drogą, właśnie ze względu na te detale, i to, że nie jest obojętne ich ułożenie, instrukcja montażu nie jest tu zbytkiem na wyrost
Jeżeli zaś chodzi o widoczne na oponie ugięcie, to warto podkreślić, że bierze ono pod uwagę nie tylko ciężar samolotu, ale też specyficzne ułożenie koła względem podłoża
Warte uwagi, i to w sumie nie tylko do miniatur ze Special Hobby. Podobnie jak zapewne nie tylko do tych modeli mogą przydać się napisy eksploatacyjne, które znalazły się w katalogu Eduarda
1/72 Bf 109E – Stencils
Eduard – D72030
Eduard, na którego opracowaniach oparty jest model SH, zapowiadał konfekcjonowanie tego zestawu. Coś czuję, że tych przepaków będzie sporo, skoro Kniaź Vlad wypowiadał się o tym modelu ‘per -nasz’, a dodatkowo Eduard zdecydował się na opracowanie osobnego arkusza z napisami eksploatacyjnymi
No ale jak wspomniałem, to się może przydać do każdego Emila w 1/72. Bo druk jest całkiem przyzwoity, a więc niejednokrotnie lepszy niż w wielu zestawach obecnych na rynku
Właściwie to nie jestem pewien, czy jakość napisów nie jest nawet minimalnie lepsza niż w kalkomaniach, które Eduard wydrukował do modelu Special Hobby…
…ale nie upieram się przy tej tezie. Etykieta zestawu jest jednocześnie instrukcją rozmieszczenia poszczególnych nalepek
Kolejne zestawy to już coś, co zainteresuje dłubaczy, niebrzydzących się samolotami rozbebeszonymi
Po pierwsze zatem – radiostacja
1/72 Bf 109E FuG VII Radio Equipment
do modeli Special Hobby
CMK – 7458
Wkładka do wnętrza kadłuba z imitacją przedziału radiowego. A w zasadzie z imitacją tylko widocznych fragmentów
O ile podobne waloryzacje Eduard robił mocno delikatne, to tutaj ktoś wpadł na to, że grubości ścianki nie widać, więc można zrobić ją odpowiednio solidną
Wkładka do modelu Special Hobby pasuje idealnie
O ile jednak nawet być może wpasuje się w kadłuby modeli innych producentów, to wciąż nie znaczy, że jest to komplet uniwersalny. W zestawie jest bowiem jeszcze blaszka, a w niej otwór i klapa rewizji dostępowej
I wspomniane elementy mają kształt dopasowany do opracowania SH…
…a to oznacza, że nie do końca ‘leży w planach’, bo ze względu na ciasnotę, wynikającą ze skali, ale też obecność nitowania na krawędziach panelu, rzeczony otwór jest lekko zniekształcony względem oryginału.
Podobnie niekoniecznie dopasowany do innych modeli może być zestaw uzbrojenia skrzydłowego, która została rozbita na dwa komplety:
Pierwszy dedykowany jest wersjom uzbrojonym w działka MG-FF
1/72 Bf 109E-3/4/7 Wing Guns
do modeli Special Hobby
CMK – 7457
Montaż tego kompletu wymaga już nieco borowania i cięcia plastiku, przy czym obecne w zestawie żywiczne pokrywy są zamiennikami fragmentów powierzchni płata. Nawiasem mówiąc – z powierzchni tych osłon zapomniano usunąć ślady po ułomnościach druku cyfrowego wzoru
Drugi komplet zawiera karabiny maszynowe MG 17 stanowiące uzbrojenie skrzydłowe wersji E-1 i E-5:
1/72 Bf 109E-1/5 Wing Machine Guns
CMK – 7460
…czyli tylna część komory uzbrojenia, wraz z inspekcją dostępową
Imitację działek odlaną z żywicy…
…uzupełnia fototrawiona blaszka z fragmentem wręg i pokrywą
Ta ostatnia ma – nie wiedzieć czemu – detale wytrawione tylko po wewnętrznej stronie, i to też nie wszystkie
Skoro o uzbrojeniu mowa, to należy też przypomnieć jeden ze starszych, choć ani trochę nie starzejący się zestaw luf z MASTERa
Bf 109 E3 – E9, T armament set
MG 17 tips, MG FF barrels
Master AM-72-009
Jak zawsze – klasa sama w sobie. Nie dość, że wyśmienitej jakości pod względem odtworzenia szczegółów oryginalnej konstrukcji, mimo rozmiarów…
…to deklasuje plastik nie tylko pod względem jakości, ale też solidności (kto nie urwał wystającej lufy w modelu, niech pierwszy rzuci czarną paktrą)
No i taką lufkę wystarczy pociągnąć płynem do patynowania i w zasadzie jest gotowa
Jak pokazuje ulotka reklamowa w instrukcji modelu Bf 109E-3…
…producent planuje tych waloryzacji nieco więcej – ale to już zwyczaj u Special Hobby, że niektóre dodatki pojawiają się znacznie później niż ich anonse i rekomendacje. Tak było przecież choćby z kalkomaniami do 109E-4
W jednym z kolejnych rzutów na rynek trafił również zamiennik śmigła
1/72 Bf 109E Detailed Propeller Spinner
CMK – Q72389
Tu prawdę mówiąc nie do końca jestem przekonany co do zasadności wymiany plastiku na żywicę. Ta ostatnia jest oczywiście bardziej szczegółowa, ale nie jest to przepaść jakościowa między plastikiem a zamiennikiem. No i w zamienniku czeka nas konieczność starannego montażu łopat odlanych osobno. A szablonu pomocnego w pozycjonowaniu nie dołączono
Dla fanów otwierania modeli w ofercie CMK pojawił się także silnik
1/72 Messerschmitt Bf 109E – Engine Set
for Special Hobby/Eduard kit
CMK – 7455
Całkiem sporo elementów żywicznych
Należy jednak podkreślić, że jest to zamiennik tego, co znajdziemy w modelu plastikowym, a nie kompletna miniatura jednostki napędowej. Podobnie jak we wtrysku – pozbawiona jest zupełnie dolnej części
Ma za to zdecydowanie więcej filigranowych detali, górujących nad opracowaniem plastikowym
Uwagę zwracają rury wydechowe będące osobnymi elementami – stąd ich specyficzne osadzenie na kostce wlewowej
Skoro prócz silnika jest łoże, to konsekwentnie musiał pojawić się przedział uzbrojenia, w tym przede wszystkim rejon skrzynek z amunicją. Bo sama komora z karabinami nie różni się w znaczący sposób od tego, co znajdziemy w wersji plastikowej
Osłony obydwu sekcji też są z grubsza odpowiednikami elementów plastikowych. Z grubsza, bo pokrywa przedziału uzbrojenia jest w jednym kawałku, podczas gdy plastik to elementy trzy. Ważniejsze jest jednak to, że w żywicznych zamiennikach pojawiają się detale na wewnętrznych powierzchniach
Kolejna waloryzacja pojawiła się ze sporym opóźnieniem. Anonsowana jeszcze w wydanym w okolicach maja zestawie z Bf 109E-3, na rynek trafiła dopiero w grudniu. Mowa o fotokarabinie – dodatku może niekoniecznie z początku listy niezbędnych, ale z pewnego względu wartym szczególnej uwagi
1/72 ESK 2000 B German WWII Gun Camera
for Bf 109E and other planes
CMK – 7461
Drobiazg wart uwagi nie tyle ze względu na temat, co na technologię wykonania – Special Hobby dołączyło bowiem do producentów waloryzacji, którzy zamiast klasycznie odlewać kopie z żywicy, oferuje wydruki 3D. W przypadku tak niewielkich elementów ma to nawet całkiem niemało sensu. Bo ta siedemdwójkowa Guncamera jest naprawdę maleńka
Dzięki zastosowanej technologii, mimo różnych odstających detali, wszystko mogło być w jednym kawałku. Oczywiście nadal pewnym kłopotem, a ze względu na filigranowość elementów, oraz kruchość materiału, wymagającym szczególnej ostrożności, jest odcięcie podpór
Jeśli zaś chodzi o jakość – to jest to, czego po masowym druku spodziewać się można – gołym okiem wygląda to nawet wcale nieźle, ale z bliska dają o sobie znać artefakty wydruku. Całe szczęście, że jednak mniej intensywne niż zaprojektowane szczegóły..
To na razie tyle – jak trafi do mnie coś jeszcze, to postaram się uzupełnić powyższy przegląd.
KFS
Zestawy przekazane do recenzji przez MASTER, Special Hobby oraz firmę Eduard
“Podobnie niekoniecznie dopasowany do innych modeli może być zestaw karabinów skrzydłowych. Ta sekcja z nie do końca zrozumiałych dla mnie powodów została rozbita na dwa komplety” – Panie Szanowny, bo to są komplety do różnych wersji 😉
A dziękuję za wyjaśnienie!