1/72 MiG-23MLA
Clear Prop Models – CP72030
Chyba nikomu w naszym nadwiślańskim kraju nie trzeba przedstawiać konstrukcji Miga 23. Słynny następca myśliwca legendy – Miga 21 i poprzednik kolejnej Miga 29. Odpowiedź na amerykańskie F111 i F4 w jednym – król przestworzy Państw Układu Warszawskiego późnych lat 70 i 80. Konstrukcja oryginalna ze względu na zmienną -geometrię skrzydeł (choć mało brakowało żeby był pionowzlotem) i charakterystyczny przysiad podwozia.
Źródło: Wikimedia
Producent rzuca na pierwszy ogień wydawniczy wersję późniejszą ML/MLA, więc od razu spieszę nadmienić, że z nie da się zrobić malowania z plusem prosto z pudła – choć model jest tak poszatkowany, że prawdopodobnie zostanie podmieniona jedynie ramka czy dwie aby wydać przynajmniej jeszcze kilka kolejnych wersji. Nie wykluczałbym nawet wydania choćby całego pudła z tylko polskimi malowaniami wersji MF – naprawdę wybór jest, jak na nasze malowania maszyn wojskowych, naprawdę różnorodny (wliczając te chyba najbardziej ikoniczne z Republic of Pyrland). Chociaż kto wie, czy nie jest to jakaś komitywa z ICMem, który przecież w zeszłym roku również zapowiedział New Tool tego samolotu i być może nastąpi podział wersji między Ukraińskie firmy?
Wracając jednak do zawartości rzeczonego pudełka, Clearprop na tą chwilę wydał dwa zestawy z malowaniami dla wersji MLA oznaczając je jako Expert, i jedno z wersją ML – nazywając Advanced. Rozróżnia je ilość dostępnych w zestawie części. A tak naprawdę chodzi o dwie ramki z uzbrojeniem i małą blaszką do tychże, których dla wersji Advanced jest po prostu brak.
Boxart omawianego tutaj zestawu zdobi całkiem estetyczny rysunek, z jednym z czterech dostępnych w środku malowań. Pozostałe zaanonsowane są już z boku, jednak nie znajdziemy tam żadnej różnorodności. Standardowo opisano też na nim liczbę części i wymiary modelu. W naszym przypadku mamy wersję Expert, i w moim odczuciu, w przeciwieństwie do stosowania takich oznaczeń ongiś przez Armę, tu określenie to używane jest przez ukraińskiego wydawcę nie bez kozery.
Zobaczmy zatem co znajduje się w środku fasonowego pudełka.
Jedenaście (!) ramek z tworzywa, z czego tylko ‘I’ jest powtórzona.
dwie blaszki fototrawione – mała to brzechwy do rakiet R60
cztery arkusze kalkomanii – ogólnego oznaczenia i wnętrza, stencilsy, stencilsy na pylony i stencilsy na uzbrojenie
Broszurka z bez mała 40-sto stronicową instrukcją
Osobna wkładka z rozmieszczeniem napisów eksploatacyjnych
i materiały marketingowe
Pragnę przypomnieć, że mamy tu do czynienia z miniaturą samolotu niewiele większego od MiGa 21. W skali 1/72! Więc jest naprawdę na bogato.
Oprócz bogactw ilościowych, muszę przyznać, że nie brakuje tu również dobroci jakościowych. Detale powierzchni wyglądają bardzo obficie, wklęsłe linie w niezbędnych miejscach przechodzą w wypukłe dla wybranych paneli, a nitowanie nie jest przesadzone (chociaż to, na elementach wewnętrznych bardziej trafia do mnie swoimi rozmiarami). Nie znalazłem też na ramkach żadnych wypływek, czy deformacji detali które zdarzają się przy produktach krótkoseryjnych. Gdzie nie gdzie mignie linia łączenia form, a czasami majaczą jakieś artefakty wtrysku, które jednak znikną bez śladu pod pierwsza warstwą farby.
Jak wypust Clear Propa wypada w teście Armowego Jaka? Według mnie 7/10 – czyli bardzo dobrze.
Praktycznie wszelakie instalacje zostały też przynajmniej zasygnalizowane, więc nasze ingerencje w systemy hydrauliczne i elektryczne pozostaną jedynie kosmetyczne.
Z powodu ilości części, model jest nieźle poszatkowany i choć z doświadczenia mogę powiedzieć, że projekt pod względem spasowania nie powinien sprawiać problemów, to z drugiej strony nie ma tam też zbyt wiele miejsca (jeżeli w ogóle) na błędy przy obróbce elementów przez sklejającego. Legenda głosi, że nawet mikrony warstwy farby (lub ich brak) mają znaczenie przy spasowaniu poszczególnych modułów ze sobą 😉.
Fotel i wnętrze kokpitu w ramkach wyglądają bardzo niepozornie, choć składają się z kilkunastu części plastikowych i kilkudziesięciu fototrawionych. Dopiero po posklejaniu ich razem, pomalowaniu i oklejeniu kalkomaniami dostaniemy całkiem solidnie zdetalowaną przestrzeń.
będziemy też musieli niektóre nalepki poczłonkować sami
Jeżeli ponad 250 elementów z tworzywa to sporo, to kolejnych 190 części w blaszkach fototrawionych to już zdecydowanie masakra. Na pewno urozmaicą jednak zdetalowanie MiGa, bo nie są to części alternatywne dla plastikowych. Instrukcja montażu zdecydowanie zawdzięczą im swój rozmiar i rozrasta się do łącznie 84 kroków. Carpet monster przy budowie dostanie – coś czuję – sutą ofiarę na zaspokojenie swoich poza światowych żądzy.
Te największe, jak pasy, spokojnie uda nam się jednak wkleić.
Podobnie jak tablicę zegarów, która – notabene – dostała dość oryginalny zestaw kalkomanii, jakie naklejamy pod nią – same zegary, jak i na nią – przezroczysty film z elementami wykończenia. Wygląda więc, że musimy malować blachy do kokpitu przed klejeniem lub alternatywnie maskować otwory zegarów. Myślę jednak że efekt będzie za to satysfakcjonujący.
Dobra, to sprawdźmy jeszcze jak się prezentują wyróżniki tego płatowca wspomniane we wstępie.
– skrzydła o zmiennej geometrii nie są w żaden sposób zmechanizowane (smuteczek ;( ) dlatego możemy je wkleić na stałe jedynie w dwóch (bo w prawdziwym samolocie ustawiały się w trzech) pozycjach – 18 lub 74 stopni. Nasz wybór determinuje przy tym wyważenie całej konstrukcji odpowiednią ilością ołowiu.
Wtryśnięte są za to w całości, więc nie musimy się martwić o grubość powierzchni spływu.
– podwozie, ze względów zastosowania standardowego układu form, jest poszatkowane na tyle, że mam pewne obawy co do jego wytrzymałości jako monolit i stabilności mocowania klejonych powierzchni. Jak na mój gust, w instrukcji brakuje też kilku dodatkowych rysunków ukazujących ich skomplikowanie prawidłową geometrię.
Felgi zostały rozczłonkowane od opon (nie mają fabrycznego ugięcia, więc o ten detal będziemy musieli zadbać sami, szkoda) co powinno ułatwić nam ich malowanie. Ich szczegółowość rówiez mogła by być lepsza.
Dysze silników posiadają detale na obu stronach, i również składają się z elementów fototrawionych, więc powinno to wyglądać dobrze.
Przezroczysta ramka z owiewką daje nam do wyboru możliwość jej otwarcia, bądź nie. -Ilość detali przy opcji pierwszej będzie wymagała od nas niezłej ekwilibrystyki pędzlem, przy malowaniu wewnętrznych elementów. Szkła, mimo swojej grubości, są odlane ładnie, bez wad i z satysfakcjonującą przejrzystością.
Bogate uzbrojenie dostajemy w podwojonej ramce. Poszczególne rakiety zbudowane są przynajmniej z kilku plastikowych elementów, a rakiety R60 również z blaszanych. Poza największymi Kh 23M i ich zasobnikiem do sterowania ‘Delta NG’ są wtryśnięte w całości – co zmniejsza nam niezbędną obróbkę do minimum. Po oklejeniu kalkomaniami zawartymi w przypisanym arkuszu stencilów, powinniśmy uzyskać przyzwoitą alternatywę prosto z pudła, względem produktów żywicznych dostępnych na rynku.
Co do dostępnych malowań, w sumie nie możemy mówić w tym przypadku o jakiejś znacznej różnorodności, która praktycznie występuje tylko w kształcie i układzie plam trójbarwnego kamuflażu, i poza nimi nie wyróżniają się znacząco oznaczeniami własnymi. Mamy tu dwie wersje czeskie, i po jednej: radziecką i wschodnio niemiecką. Producent skromnie podpowiada kolory jedynie w paletach barw dwóch producentów – Gunze i Ammo.
Kalkomanie wydrukował Decograph, pod względem nasycenia i czytelności nawet najdrobniejszych szczegółów wśród napisów eksploatacyjnych, jest bardzo dobrze. Na zbliżeniach wyszły jednak lekkie przesunięcia kolorów, których nie zauważyłem wcześniej gołym okiem. Cieszy brak widocznego rastra.
Film ma przyjemne matowe wykończenie i okala poszczególne elementy bez zbędnej rozrzutności. Wyjątkiem są jedynie długie linie czy zestawy napisów na pylony i uzbrojenie. Całe szczęście rozmieszczenie poszczególnych napisów eksploatacyjnych dostajemy na osobnej wkładce w formacie A4; gdyby trzymały rozmiar tych ze schematami malowań, było by naprawdę ciężko odnaleźć się w ich gąszczu. Podsumowując, przygotujcie się na kilka wieczorów spędzonych jedynie na ich nakładaniu.
Mig 23 MLA od Clear Prop to najwyższa półka w segmencie short runów. Poziom szczegółowy jak i jakościowy powierzchni jest naprawdę najwyższej próby, i wyprzedza pod tym względem niejednego producenta form tradycyjnych. Jeżeli jestem raczej spokojny o spasowanie, to ilość części plastikowych czy fototrawionych troszeczkę przytłacza swoją mnogością. Do tego gargantuiczna wręcz ilość stencilsów sprawia, że samo tylko przeglądnięcie niekrótkiej instrukcji pokazuje ogrom prac, jakie będziemy musieli poczynić przy budowie. Oznaczenie zestawu jako Expert nie zostało tutaj użyte przez producenta nad wyraz, bo modelarski pietyzm, którym ten model się charakteryzuj,e sprawdzi z pewnością nasze umiejętności manualne i przetestuje słabe strony warsztatowe. Bez wątpienia, jest to najlepszy Mig 23 w tej skali, będący nawet jeszcze przed złożeniem małym wtryskowym cukierkiem, który z czystą radością możemy obracać w rękach i podziwiać ‘sreberko’ z każdej strony przez wiele godzin. Nie jest to model ze względu na swój shortrunowy rodowód dla każdego, ale dla kolekcjonerów pudełek zdecydowanie pozycja obowiązkowa. Dla sklejaczy? Raczej zaawansowanych.
Łukasz Kulfan
P.S. Choć model wydaje się być wszystkomający, to jednak producent przygotował kilka jego waloryzacji. W osobnym materiale przyjrzałem się im z bliska
Zestaw przekazany do recenzji przez Clear Prop Models
Ekhem, w tym wypadku linia Expert różni się od Advanced tylko jednym: obecnością uzbrojenia.
Ekhem, tak też zostało napisane w akapicie poświęconym temu zagadnieniu 😉
Ano faktycznie, to był komentarz do ostatniego akapitu, o początku zdążyłem już do tego czasu zapomnieć.
Z czytelniczego obowiązku:
– przymiotnik “ukraiński” piszemy z małej litery (vide “ukraińskie firmy”),
– wyraz “gdzieniegdzie” zawsze piszemy łącznie 😊.
Pozdrawiam załogę!
Recenzja zacna i wyczerpująca. Mam nadzieję, że ktoś zdecyduje się na warsztat.
Naturalnie, jak tylko skończę z Sokołem, siadam do Miga.