1/48 M-346 Master/Bielik – waloryzacje
AWC-Models
W ostatnich latach, tak zwanym żelaznym punktem wszelkich internetowych relacji modelarskich, oprócz polskich F-16 i MiG-29, z reguły jest M-346 Bielik sił zbrojnych Rzeczypospolitej. Kilka lat temu Kinetic był uprzejmy wypuścić model tej maszyny w 1/48 i dzięki temu jest to bodaj jedyny zestaw na rynku w tej skali, z którego można zrobić miniaturę naszego samolotu treningowego. Ale zestaw, choć sam w sobie bardzo ładny, nie jest pozbawiony wielu wad, szczególnie tych dotyczących spasowania. A jeśli do tego wziąć pod uwagę możliwość budowy naszego Bielika, to zwyczajnie brakuje tam kilku elementów, obecnych w polskich wersjach odrzutowca. Dobrze widać to na poniższych zdjęciach: kilka małych, ale istotnych drobiazgów na końcu ogona maszyny.
Zdjęcia: Tomasz Burakowski
Trochę to trwało, ale AWC w końcu wypuścił kilka zestawów dedykowanych temu właśnie modelowi. Co istotne jest też wśród nich jeden, który od ręki załatwia problemy braku unikalnych części do polskiego Bielika, o czym szerzej w dalszej części recenzji. Wszystkie te zestawy właśnie wpadły w moje ręce, tak więc poniżej kilka słów co znajdziemy w opakowaniach.
Zestawy są trzy: korekcyjny dla polskiego Bielika, bezszwowe wloty powietrza oraz hamulec aerodynamiczny wraz jego komorą. Warto podkreślić, że nie są to produkty robione na siłę, a każdy z nich (może poza hamulcem) wydaje się być bardzo przydatnym i potrzebnym do budowy modelu M-346.
M-346 Master/Bielik Jet Intake
AWC Models – A 48-23
Takim dodatkiem na pewno są bezszwowe wloty powietrza. Dla AWC Models nie są to pierwsze żywice tego typu, bo kilka lat temu wydali wcale udany wlot do tamkowego F-16, o którym tutaj już kiedyś pisałem. Tym razem wloty są dwa, bo M-346 to samolot dwusilnikowy.
Przy okazji warto zauważyć mały błąd producenta w opisie produktu: to nie jest „jet intake”, a raczej „air intake”. Sam zestaw to po prostu dwa wloty, naturalnie odlane w jednym kawałku każdy. Wloty bezszwowe jak to wloty bezszwowe – ich podstawową zaletą jest to, że są bezszwowe. Plastikowe, kinetikowe odpowiedniki składa się, jak to bywa w większości modeli, z dwóch symetrycznych połówek. Naturalnie sprawia to problem usunięcia miejsc łączenia po sklejeniu obu części. Szczególnie że wloty Bielika są bardzo wąskie i jakiekolwiek szlifowanie wewnątrz takich zakamarków to czysta udręka. Produkt AWC Models rozwiązuje ten problem, ale nie tylko ten.
Zestawowe wloty Kinetica są ubogacone licznymi śladami po wypychaczach, które przed sklejeniem połówek, należy pracowicie zaszpachlować i wypolerować. To kolejna, męcząca i nielubiana czynność modelarska, której unikniemy stosując bezszwowe zamienniki.
Produkty AWC są po prostu kopią tego co daje Kinetic, tyle że nie wymagającej żadnej obróbki. Nie ma tu żadnych dodatkowych ułatwień montażowych czy waloryzacji, zresztą nie bardzo było tutaj co poprawiać. Zestawowe kanały dolotowe są wzbogacane w blaszkami fototrawionymi. AWC nie zapomniał o tym i na te blaszki są przewidziane specjalne zagłębienia w czeluści żywic. Swoją drogą, nie będzie je łatwo tam zamontować, bo wąskie i głębokie kanały wymagają od modelarza sporych umiejętności i precyzji. Za to żadnego problemu nie powinno być z dopasowaniem krawędzi wlotów z plastikowymi „ustami”, czyli krawędziami tych elementów wychodzącymi na zewnątrz kadłuba.
Pasują bardzo dobrze do zestawowych elementów (co stwierdzam na tyle na ile udało mi się to sprawdzić bez wycinania części z ramek) i chyba obyć się powinno bez jakiegoś większego szlifowania. Acha, jak widać na zdjęciach, żywice te nie wymagają absolutnie żadnej obróbki, nawet odcięcia od kostek wlewowych. Po prostu malujemy je w środku, uzupełniany o zestawowe części i wklejamy gotowe do modelu. Duże ułatwienie. Całość cechuje wysoka jakość wykonania. Krawędzie są równe i gładkie, nic nie jest tu ukruszone czy zdeformowane. Ten zestaw to zaoszczędzone kilka godzin żmudnej pracy modelarskiej.
Produkt jest naturalnie uzupełniony klarowną i czytelną instrukcją montażu, jak to już u tego producenta jest w zwyczaju.
M-346 Master Correction Set for Polish Air Forces
AWC ModelsA 48-40
Drugi zestaw jaki otrzymałem do recenzji to już klasyczna konwersja. Mimo tego że model Kinetica zawiera kalkomanie do polskiej wersji Bielika, to sam model nie jest wierną miniaturą naszej maszyny. Różnice są drobne, ale jednocześnie dość trudne do samodzielnej korekty. Chodzi konkretnie o samą końcówkę ogona, która w Polskich M-346 wzbogacona została o dość specyficzny „dzyndzel”, nieznanego mi przeznaczenia, oraz zasobnik na spadochron hamujący. Żadnych z tych rzeczy nie znajdziemy w zestawie Chińczyków.
Konwersja AWC to raptem 5 małych części: sama końcówka ogona, imitacja spadochronu, wspomniany dzyndzel, małe światełko oraz niewielki wylot do… czegoś tam. Użycie zestawu wymaga w zasadzie drobnego zabiegu chirurgicznego. Trzeba odciąć kinetikową końcówkę ogona i zastąpić ją żywiczną. Reszta elementów wymaga tylko zwykłego przyklejenia do modelu. Przy okazji warto zaznaczyć, że jeśli ktoś nie czuje się zbyt pewnie w temacie krojenia modelu i dokonywania żywicznych przeszczepów to nie musi tego robić. Co prawda zakończenie kadłuba w naszych Bielikach ma odrobinę inne detale na jego spodzie niż to jest u Kinetica, ale dość łatwo to samemu poprawić. Wtedy przeszczep żywicy z AWC nie jest konieczny, wystarczy dokleić drobiazgi z zestawu oraz spadochron – nie jest to trudne. Wybór jak zwykle należy do modelarza.
Sama jakość zestawu jest na bardzo wysokim poziomie. Widać tu duży postęp w stosunku do poprzednich, przez co produkty AWC zaczynają dorównywać najlepszym w branży żywicznych dodatków. Wszystkie elementy są bardzo starannie i delikatnie wykończone, linie podziału cieniutkie i wyraźne, nitowanie subtelne. Szczególne wrażenie zrobiły na mnie niezwykle cienkie i sprawiające kruche wrażenie ścianki obu wylotów (wciąż nieznanego mi przeznaczenia) o których pisałem wyżej. Jeden z nich, w postaci cienkiej rurki, który należy umieścić między wylotami obu silników samolotu, wymaga dodatkowej operacji. Trzeba w odpowiednim miejscu wywiercić na niego otwór pod dość ostrym kątem. Niestety w instrukcji nie znajdziemy podpowiedzi pod jakim , ani jaką średnicą wiertła. Naturalnie to drobiazg, bo łatwo dojść do tego samemu, ale tak przydatne informacje w instrukcji powinny być i ułatwiać życie modelarzowi. Odrobinę gorzej wypada sama końcówka ogona, z kilkoma nieco zbyt „mydlanymi” detalami.
A skoro o instrukcji mowa. Producent sprytnie rozwiązał kwestię wyjaśnienia co i gdzie ma się znajdować. Poza tradycyjnymi rysunkami mamy tu kilka wyraźnych zdjęć przedstawiających interesujące nas obszary Bielika. Wszystko jest dzięki temu jasne i oczywiste, włącznie z kolorami elementów które należy pomalować.
M-346 Master Air Brake
AWC Models – A 48-41
Ostatni produkt AWC do Mastera/Bielika to już nieco grubsza sprawa (wagowo jak i od strony operacyjnej) – żywiczny hamulec aerodynamiczny wraz z jego komorą. Sprawa jest grubsza głównie dlatego, że wymaga poważnego cięcia kadłuba i wymiany całego płata poszycia modelu zawierającego wspomnianą komorę. A to już dość trudne zadanie dla mniej zaawansowanych modelarzy.
Produkt AWC jest typowym zestawem waloryzacyjnym – ma za zadanie tylko poprawić wygląd modelu. Zestawowa komora hamulca M-346 jest kompletnie pusta, a wnętrze samego hamulca też jest bardzo ubogie. Żywiczne zamienniki są bogate w detale: delikatne, wręcz misterne. Sama komora jest odlana włącznie z otaczającym ją panelem, co zapewne ma za zadanie nieco ułatwić trudną operację przeszczepu. Bo żeby ten dodatek wkleić do kadłuba Mastera, trzeba uprzednio wyciąć cały panel zawierający sam hamulec, jak i ten sąsiadujący z nim, a nawet odrobinę więcej. Blok hamulca z żywicy wychodzi nieco poza obręb linii podziału (mniej więcej po 3 mm z obu stron), co sprawia że po wklejeniu i zaszpachlowaniu można stosunkowo łatwo usunąć ślady łączenia, nie niszcząc nitowania i linii podziałów przy samej komorze.
Bardzo ładnie wykonany jest sam hamulec. O ile z zewnątrz jest po prostu gładki, tak w środku odtworzono misterną kratownicę wzmacniającą jego strukturę. Naturalnie nie ma sensu porównywać go z elementem zestawowym, w którym detali niemal całkiem brak. Choć są i wady, bo nitowanie wewnętrznej strony miejscami jest nierówne, co jednak nie rzuca się w oczy zbyt nachalnie. Całość wieńczy dwuczęściowy siłownik sterujący urządzeniem.
Tak więc jeśli ktoś nie boi się pokroić swojego Orlika, wstawić tam żywiczny zamiennik i potem wtopić go w otaczające poszycie modelu, dla niego ten dodatek będzie wart swej ceny. Warto jednak zauważyć, że o ile likwidowanie miejsc łączenia żywicy z plastikiem, po bokach komory hamulca, nie będzie trudne, tak z przodu i tył już tak różowo nie jest. Na żywicznej części niestety brakuje „zapasu” gładkiej powierzchni do ewentualnego szlifowania bez stresu. No ale nikt nie mówił że będzie łatwo.
W samym zestawie zabrakło mi jeszcze jakiegoś solidnego zabezpieczenia kostki wlewowej z hamulcem, bo jego ramiona, cienkie i delikatne, aż proszą się o ułamanie w foliowym opakowaniu w postaci woreczka strunowego. Ale taka już uroda produktów AWC Models. Jakby jednak nie patrzeć, jest to bardzo ładny, starannie wykonany i dość znacząco podnoszący atrakcyjność modelu aftermarket.
Dariusz Żak
Zestawy przekazany do recenzji przez firmę AWC-Models
“…przez co produkty AWC zaczynają dorównywać najlepszym w branży żywicznych dodatków….”
Czy mógłby Pan wskazać te tuzy z branży żywicznych dodatków. Będę niezmiernie zobowiązany skoro firma AWC zaczyna dopiero im dorównywać.
Pozdrawiam
choćby Eduard, Reskit czy CMK. i to tylko jeśli mowa o dodatkach do lotnictwa
Serio potrzebujesz wskazania palcem kto robi na rynku modelarskim dobre, żywiczne dodatki do lotnictwa?
Niestety nie zgodzę się z Panami. Produkty AWC nie “… zaczynają dorównywać…” a są co najmniej na tym samym poziomie jak wskazany powyżej Eduard czy Res/Kit. Natomiast żadna ze wskazanych przez Panów firm nie pokusiła się o podjęcie np. tematu wlotów do silnika F-16.
Eduard kilkukrotnie w temacie żywic wydał produkt który, powiedzmy,, niekoniecznie nadawał się do użycia i budził kontrowersje.
Z jakością produktów CMK i ich dopasowaniem do dedykowanego modelu także bywało różnie.
Grzegorz, idź wypij sobie inkę 😉